Câu trả lời trực tiếp và quan trọng nhất cho câu hỏi nhiệt độ bảo quản vacxin là gì, đó là phần lớn các loại vắc xin phải được duy trì liên tục ở mức từ đến . Đây là tiêu chuẩn “dây chuyền lạnh” bắt buộc trong mọi khâu, từ nhà sản xuất đến người sử dụng. Lý do là vì vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ cao (hoặc quá thấp – đông băng), rất dễ bị hỏng và mất tác dụng. Bài viết này, với kinh nghiệm của chuyên gia về giải pháp bảo quản lạnh, sẽ làm rõ các quy định bảo quản vắc xin và quy trình SOP chuẩn y tế.

Tại sao Nhiệt độ bảo quản vacxin lại Cực kỳ Quan trọng?
Trong ngành của chúng tôi, “dây chuyền lạnh” (cold chain) là một thuật ngữ sống còn. Vắc xin là một chế phẩm sinh học đặc biệt, và việc duy trì nhiệt độ ổn định là yếu tố quyết định đến hiệu lực và sự an toàn của nó.
- Vắc xin nhạy cảm với nhiệt độ cao: Nếu nhiệt độ vượt quá , các kháng nguyên (thành phần tạo miễn dịch) trong vắc xin sẽ bị phân hủy nhanh chóng. Một khi đã hỏng, vắc xin không thể phục hồi lại tác dụng, ngay cả khi được làm lạnh lại.
- Nguy cơ đông băng: Tương tự, nếu nhiệt độ xuống dưới (đặc biệt là với các vắc xin có tá dược hấp phụ như viêm gan B, DPT), vắc xin có thể bị đóng băng. Điều này làm thay đổi cấu trúc, giảm hiệu lực và có thể gây phản ứng nguy hiểm khi tiêm.
- Đảm bảo miễn dịch: Bảo quản sai nhiệt độ không chỉ gây lãng phí (thiệt hại hàng tỷ đồng) mà còn nguy hiểm hơn là tạo ra “miễn dịch giả” – người được tiêm nghĩ rằng đã được bảo vệ nhưng thực tế vắc xin đã mất tác dụng.
Đây là lý do tại sao toàn bộ chuỗi cung ứng lạnh phải được giám sát 24/7.
Quy định bảo quản vắc xin của Bộ Y Tế (BYT)
Khi được hỏi hướng dẫn bảo quản vắc xin phải theo hướng dẫn nào của BYT, câu trả lời chính thức và quan trọng nhất chính là các văn bản hiện hành, mà tiêu biểu là Quyết định 1731/QĐ-BYT hướng dẫn bảo quản vắc xin (và các văn bản cập nhật sau này liên quan đến chương trình tiêm chủng mở rộng).
Các quy định bảo quản vắc xin này nêu rõ:
- Nhiệt độ tiêu chuẩn: Duy trì liên tục từ đến cho hầu hết các loại vắc xin trong hệ thống tiêm chủng.
- Thiết bị chuyên dụng: Phải sử dụng tủ lạnh bảo quản vắc xin chuyên dụng, hòm lạnh, phích vắc xin đạt chuẩn. Không dùng tủ lạnh gia dụng (phần ngăn đá) để bảo quản.
- Theo dõi nhiệt độ: Phải có thiết bị theo dõi nhiệt độ (nhiệt kế, data logger) và ghi chép tối thiểu 2 lần/ngày.
Lưu ý: Một số vắc xin đặc thù (như vắc xin COVID-19 công nghệ mRNA) yêu cầu nhiệt độ âm sâu (ví dụ: hoặc ), nhưng với đa số vắc xin phổ thông, đến là tiêu chuẩn vàng.
Quy trình SOP bảo quản vacxin chuẩn Y tế

Để duy trì nhiệt độ lý tưởng, không chỉ cần thiết bị tốt mà còn cần một Quy trình SOP bảo quản vacxin (Standard Operating Procedure – Quy trình vận hành tiêu chuẩn) nghiêm ngặt.
Đây là tóm tắt các bước chính trong quy trình bảo quản vacxin:
1. Tiếp nhận vắc xin
Khi nhận vắc xin, phải kiểm tra ngay lập tức chỉ thị nhiệt độ (nếu có) trên thùng hàng và nhiệt độ của hòm lạnh. Nếu có dấu hiệu bất thường, phải cách ly và báo cáo ngay.
2. Sắp xếp trong kho/Tủ lạnh
- Vắc xin phải được sắp xếp trong các khay có lỗ thông khí.
- Để cách xa thành tủ, vách tủ ít nhất 5cm để không khí lưu thông.
- Tuyệt đối không để vắc xin ở cánh cửa tủ lạnh (nơi nhiệt độ không ổn định).
- Các vắc xin nhạy cảm với ánh sáng phải được giữ trong hộp.
3. Theo dõi nhiệt độ liên tục
- Sử dụng nhiệt kế và thiết bị ghi nhiệt độ tự động (Data Logger).
- Ghi lại nhiệt độ ít nhất 2 lần/ngày (sáng khi bắt đầu và chiều khi kết thúc làm việc) vào sổ theo dõi.
- Phải có kế hoạch dự phòng khi nhiệt độ vượt ra ngoài ngưỡng đến .
Giải pháp duy trì nhiệt độ khi vận chuyển và sự cố

Đây là lúc chuyên môn của Fuji Ice phát huy tác dụng. Việc bảo quản trong tủ lạnh chuyên dụng là bắt buộc, nhưng làm thế nào để duy trì nhiệt độ khi vận chuyển vắc xin đi tiêm chủng lưu động, hoặc khi xảy ra mất điện?
Lúc này, các giải pháp bảo quản lạnh thụ động là vô cùng cần thiết.
- Hòm lạnh/Túi giữ lạnh: Sử dụng các loại túi giữ lạnh hoặc hòm lạnh chuyên dụng có lớp cách nhiệt dày.
- Đá gel (Gel Ice): Thay vì dùng đá nước (dễ tan, nhiệt độ không ổn định và có thể làm đóng băng vắc xin), ngành y tế sử dụng đá gel giữ lạnh. Đá gel được thiết kế để duy trì nhiệt độ trong khoảng đến lâu hơn, tan chậm và không gây “sốc” nhiệt hay làm ướt vắc xin.
- Vật liệu hút ẩm: Trong một số trường hợp, để đảm bảo môi trường khô ráo tuyệt đối bên trong hòm lạnh, người ta còn sử dụng thêm các gói silica gel chuyên dụng.
Câu hỏi thường gặp (FAQ) về Bảo quản vắc xin
Vắc xin để ngoài được bao lâu?
Trả lời: Gần như là KHÔNG được để ngoài. Tùy loại vắc xin mà thời gian “an toàn” ở nhiệt độ phòng là cực kỳ ngắn (thậm chí chỉ vài phút). Một khi đã lấy ra khỏi dây chuyền lạnh, vắc xin phải được sử dụng ngay lập tức. Bất kỳ sự gián đoạn nào cũng có nguy cơ làm hỏng vắc xin vĩnh viễn.
Hướng dẫn bảo quản vắc xin phải theo hướng dẫn nào của BYT?
Trả lời: Bạn cần tuân thủ theo các hướng dẫn trong Quyết định 1731/QĐ-BYT và các văn bản hướng dẫn nghiệp vụ tiêm chủng mới nhất của Bộ Y Tế và Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương.
Bảo quản vacxin thú y có khác gì vắc xin cho người?
Trả lời: Về nguyên tắc, bảo quản vacxin thú y cũng tuân thủ nghiêm ngặt dây chuyền lạnh, và phần lớn cũng yêu cầu nhiệt độ từ đến . Tuy nhiên, mỗi nhà sản xuất có thể có yêu cầu riêng cho từng loại vắc xin (ví dụ: vắc xin cho gia cầm, gia súc). Luôn luôn phải đọc kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất.
Khi đi tiêm chủng cho con, tôi cần mang theo gì để bảo quản vắc xin (nếu cần)?
Trả lời: Thông thường, các cơ sở tiêm chủng sẽ đảm bảo quy trình này. Tuy nhiên, trong trường hợp bạn cần di chuyển vắc xin (theo chỉ định của bác sĩ), bạn có thể sử dụng các túi chườm lạnh y tế (đã được làm lạnh đúng cách, không để đóng băng) và túi giữ nhiệt chuyên dụng để đảm bảo nhiệt độ trong thời gian ngắn.
Kết luận
Tuân thủ nhiệt độ bảo quản vacxin từ đến không phải là một lựa chọn, mà là một yêu cầu bắt buộc để đảm bảo an toàn và hiệu quả của chương trình tiêm chủng. Từ việc tuân thủ Quyết định 1731/QĐ-BYT đến việc thực hiện nghiêm ngặt Quy trình SOP bảo quản vacxin, mọi mắt xích đều phải hoàn hảo.
Về Fuji Ice: Giải pháp bảo quản lạnh chuyên nghiệp
Tại CÔNG TY TNHH KỸ NGHỆ LẠNH SÀI GÒN (Fuji Ice), chúng tôi tự hào là nhà cung cấp hàng đầu Việt Nam về các giải pháp bảo quản lạnh thụ động. Chúng tôi hiểu rằng việc duy trì “dây chuyền lạnh” là thách thức lớn, đặc biệt là trong khâu vận chuyển và xử lý sự cố.
Các sản phẩm đá gel giữ lạnh, túi giữ nhiệt, và hòm lạnh của Fuji Ice được thiết kế để đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe nhất của ngành y tế và thực phẩm, giúp đảm bảo nhiệt độ bảo quản vacxin và các hàng hóa nhạy cảm khác luôn trong ngưỡng an toàn.
Nếu bạn cần tư vấn về các giải pháp duy trì nhiệt độ cho dây chuyền lạnh, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi:
- Điện thoại: 0968191568
- Địa chỉ: Lô12A, KCN Hiệp Phước, Xã Hiệp Phước, Huyện Nhà Bè, Tp. HCM.
